Τρίτη 19 Μαρτίου 2024

Μπέττυ Μαγρίζου: Κάθε εποχή γεννάει προικισμένους συγγραφείς, που θα τους ανακαλύψουν οι επόμενες γενιές και θα τους χαρακτηρίσουν μορφές.

Συνέντευξη στον Φώτη Βακιρτζηδέλη  

Η Βεατρίκη Σαίας-Μαγρίζου, Μπέττυ την γνωρίζουν οι περισσότεροι, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Ζει στη Λάρισα.

Είναι παντρεμένη και μητέρα μιας κόρης. Σπούδασε οικονομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Έχει γράψει τα μυθιστορήματα Στην Πολυξένη (1996), Ο Νέστορας που Τόρη τον φώναζε αυτή (1997), Μοιραία ταύτιση (2002), Το βραχιόλι της φωτιάς (2006), που εκδόθηκαν από τις Εκδόσεις Καστανιώτη,τα παραμύθια "ο πρίγκιπας του πλανήτη Βίκτωρ " και "Βικτωρ ο ταξιδευτής του ουρανού"από τις εκδόσεις Διάπλαση, τα θεατρικά έργα Η προίκα (2000),που πήρε κρατικό βραβείο θεάτρου Το κοινό ταμείο (2001), και Η τελευταία βελονιά (2007) , Φεγγάρι στον ακάλυπτο(2019)το θεατρικό αναλόγιο Λε χάιμ-Στη ζωή (2000) που απέδωσαν η Αντιγόνη Βαλάκου και ο Πέτρος Φυσσούν. Συμμετέχει με κείμενά της στο βιβλίο « Νέοι στη Δίνη της Κατοχής » έκδοση της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς (2008).
Στο Δημοτικό Ραδιόφωνο της Λάρισας έκανε την εβδομαδιαία εκπομπή λόγου « Ιστορίες χωρίς τίτλο». Έγραψε το σενάριο στην ταινία ΑΒΡΑΑΜ-ΑΛΜΠΕΡΤΟ,που προβλήθηκε στην Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη το 2006.
Για πολλά χρόνια  ασχολήθηκε με την ευαίσθητη προσχολική ηλικία (συνεργάστηκε με τον παιδικό σταθμό SNOOPY) γράφοντας πρωτότυπα παραμύθια και αποδίδοντάς τα με θεατρικό τρόπο.
Από τον Οκτώβριο του 2013 ανέβηκε το θεατρικό της Η ΠΡΟΙΚΑ σε σκηνοθεσία Φώτη Μακρή και Κλεοπάτρας Τολόγγου με την Στέλλα Παπαδημητρίου στο θέατρο Στούντιο Μαυρομιχάλη και μέχρι σήμερα συνεχίζει την επιτυχημένη του πορεία με περιοδείες σε πόλεις της Ελλάδας.
Κείμενά της διδάσκονται στο τμήμα νεοελληνικής λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου της Πάδοβα ενώ προσκλήθηκε να παρουσιάσει το έργο της στην έδρα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Selouin College του Κέιμπριτζ. Με αυτή την πορεία, νομίζω ότι μια συνέντευξη με την Μπέττυ Μαγρίζου θα έχει πάντα και πολύ ενδιαφέρον.

-Μπέττυ πότε και πως ξεκίνησες να γράφεις;
-Ήταν καλοκαίρι του 1995 όταν μια εσωτερική παρόρμηση και μια περίεργη ανάγκη μ’ έκανε να αρχίσω να γράφω. Συνέβη ξαφνικά σαν κάτι εξ ουρανού , ανέλπιστα, χωρίς ποτέ προηγούμενα να έχω κάνει μια τέτοια σκέψη αφού μέχρι τότε είχα σπουδάσει οικονομικά ( που δεν με τράβηξαν καθόλου ),είχα δίπλωμα οπτικού (χρυσό βραχιόλι για να το έχεις, που έλεγε ο πατέρας μου), είχα ασχοληθεί με την διακόσμηση και την ψυχολογία ( που μου άρεσε πολύ) και μεγάλωνα την κόρη μου (πράγμα, που μου με γέμιζε πάρα πολύ) . Κι άρχισα να γράφω και να γράφω ασταμάτητα. Και όσο έγραφα γινόμουν απίστευτα ευτυχισμένη. Κι έτσι το 1996 εκδόθηκε το πρώτο μου βιβλίο το ΣΤΗΝ ΠΟΛΥΞΕΝΗ από τις εκδόσεις Καστανιώτη και αμέσως έγινε best seller. Έκτοτε γράφω ασταμάτητα. . Το 2016 μάλιστα με την έκδοση του βιβλίου μου ΜΕ ΤΑ ΦΤΕΡΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ των εκδόσεων Αρισταρέτη  γιόρτασα και τα 20 χρόνια μου στον χώρο της λογοτεχνίας, στον οποίο  θεωρώ πως έχω μια καλή πορεία, την οποία  μου  επιβεβαιώνουν οι αναγνώστες μου και φυσικά και άνθρωποι του χώρου που σέβομαι και εκτιμώ. Ένας από αυτούς ήταν ο Ντίνος Χριστιανόπουλος, που έφυγε πρόσφατα, ο οποίος παρακολουθούσε την πορεία του έργου μου και με συμβούλευε και κάποια στιγμή όταν διάβασε ΤΟ ΒΡΑΧΙΟΛΙ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ , μου είπε πως είμαι έτοιμη να τσιμπήσω βραβείο (γνωστή η αντιπάθεια του στα βραβεία).
00000mpety1-Διάβασα πρόσφατα μια βαθιά ανθρώπινη ανάρτηση σου (στο facebook)  για τον θάνατο του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Πιστεύεις ότι σήμερα γεννιούνται λογοτέχνες αυτού του επιπέδου;
-Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος ήταν μορφή. Μετά από αυτόν ο Θεός έσπασε το καλούπι  και αδύνατον θα βρεθεί κάποιος παρόμοιος. Είχα την χαρά και την τιμή να τον γνωρίσω, όπως είχα την τιμή και την χαρά να γνωρίσω τον Ρένο Αποστολίδη, τον Φρέντυ Γερμανό, τον Κυριάκο Ντελόπουλο , τον  Αλμπέρτο Ναρ, τον  Κώστα Τσιρόπουλο, που έχουν φύγει και υπήρξαν Μεγάλες μορφές!
Κάθε εποχή πιστεύω πως γεννάει προικισμένους συγγραφείς, που θα τους ανακαλύψουν οι επόμενες γενιές και θα τους χαρακτηρίσουν μορφές.  
 -Έχεις γράψει μυθιστορήματα, διηγήματα, παιδικά παραμύθια και θεατρικά έργα, σενάριο για ταινία. Ποιο είδος σε προσελκύει περισσότερο;
-Αγαπώ όλα τα είδη της λογοτεχνίας με τα οποία έχω ασχοληθεί. Το καθένα είναι τελείως διαφορετικό από το άλλο και το καθένα μου δίνει  διαφορετικές χαρές. Το θεατρικό  έργο ας πούμε, το βλέπεις να ζωντανεύει, βλέπεις τους ήρωες σου να κινούνται, να δρουν και  να αισθάνονται όπως εσύ τους έχεις φανταστεί και δημιουργήσει. Είναι μαγευτικό! Το μυθιστόρημα πάλι άλλη μαγεία! Φαντάσου τη χαρά που παίρνω όταν ακούω αναγνώστες να λένε πως  ξαγρύπνησαν γιατί δεν μπορούσαν να το αφήσουν από τα χέρια τους! Τέλος τι να πω για τα παραμύθια και για τα παιδιά που είναι οι αποδέκτες τους. Αγαπώ τα παιδιά και αυτά με αγαπούν και κρέμονται από τα χείλη μου όταν τους αφηγούμαι παραμύθια και ιστορίες.  Εκεί να δεις μαγεία αλλά και συγκίνηση! Και να μην ξεχνάμε πως παιδιά είναι πολύ αυστηροί κριτές.   
-Υπάρχει κάποιο από τα έργα σου που ξεχωρίζεις ή που αγαπάς περισσότερο και γιατί;
-Θα επαναλάβω τα γνωστά λόγια των συγγραφέων , ότι όλα είναι παιδιά μου και δεν τα ξεχωρίζω. Αλλά, όπως έχουμε σε κάποιο παιδί μας αδυναμία, εγώ έχω στο ΒΡΑΧΙΟΛΙ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ γιατί είναι η ιστορία της οικογένειας του πατέρα μου , που περιγράφεται σε αυτό το βιβλίο. Είναι ένας φόρος τιμής στον πατέρα μου και στο πρόσωπο του, σε όλους αυτούς που πήγαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και γύρισαν. Γύρισαν  κουβαλώντας το βάρος της φριχτής μνήμης  και παρ’ όλα αυτά  έφτιαξαν οικογένειες  , δούλεψαν , πρόσφεραν και ένα πράγμα μόνο μας ζήτησαν: Να μην ξεχάσουμε! Εγώ του το υποσχέθηκα και το κάνω μέσα από την γραφή μου και όχι μόνο.
 Μια δική μου ιδέα, που την πρότεινα ως ΓΓ και πρόεδρος της επιτροπής πολιτιστικών της Ισραηλιτικής Κοινότητας Λάρισας και που έγινε αμέσως αποδεκτή από την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Θεσσαλίας είναι οι καθιερωμένες πλέον εκδηλώσεις των Σχολείων στην Πλατεία της Άννας  Φρανκ , στην μνήμη των 1.500.000 παιδιών αθώων θυμάτων του Ολοκαυτώματος.
Επίσης μια δική μου ιδέα , ένας διαγωνισμό έκθεσης με θέμα το Ολοκαύτωμα για μαθητές Γυμνασίων, Λυκείων της Λάρισας με έπαθλο υπολογιστές, που τα βραβεία δόθηκαν στους μαθητές κατά την Ημέρα Μνήμης το 2010 , όπου ομιλητής μας ήταν ο ΓΓ του Υπουργείου Παιδείας κ. Καλατζής, ενθουσίασε τον ΓΓ. Βασιζόμενος σε αυτή την ιδέα καθιέρωσε  έναν  Πανελλαδικό διαγωνισμό  βίντεο με θέμα το Ολοκαύτωμα και ως  βραβείο  επίσκεψη – προσκύνημα στο Άουσβιτς.
00000mpety2-Θεατρικό σου έργο ανέβηκε στην Αθήνα και κάνει περιοδεία σε όλη την Ελλάδα, μιλάω για την “ΠΡΟΙΚΑ’’ φυσικά, ενώ δεν είδαμε κάτι ανάλογο σε μια Λαρισαϊκή σκηνή, π.χ. στο “Θεσσαλικό” με την τεράστια παράδοση. Γιατί συμβαίνει αυτό; Επιβεβαιώνει το «ουδείς προφήτης στον τόπο του;».
-Πράγματι το θεατρικό μου έργο, η ΠΡΟΙΚΑ , όπως προέβλεψε ο φίλος μου συγγραφέας, ηθοποιός και σκηνοθέτης Βαγγέλης Κολώνας, είναι η προίκα μου. Γιατί έχει μια πολύ καλή πορεία και αποδοχή από το κοινό. Δεν έτυχε να ξεκινήσει από το Θεσσαλικό μας Θέατρο αλλά ελπίζω πως κάποια στιγμή το λογοτεχνικό υλικό μου θα αξιοποιηθεί και εδώ. Βέβαια Η ΠΡΟΙΚΑ φιλοξενήθηκε  σαν ανεξάρτητη παραγωγή δυο φορές στο Θεσσαλικό και επί Κώστα Τσιάνου και επί Κυριακής Σπανού  και έκανε sold out.
-Παρά τις αρκετές και μεγάλες επιτυχίες σου αποφεύγεις τα φώτα της δημοσιότητας. Δεν εμφανίζεσαι όσο άλλοι λογοτέχνες στα ΜΜΕ και γενικά είσαι πολύ διακριτική. Θα σου κάνω λοιπόν την πονηρή ερώτηση: Αυτό είναι στάση ζωής ή μελετημένο marketing;
-Δεν θεωρώ πως τα  ΜΜΕ προβάλλουν τους συγγραφείς και το έργο τους.    Σε πληροφορώ πως δεν θα αρνιόμουν να προβληθώ και να προβάλλω το έργο μου. Τοπικά δεν έχω παράπονο. Τα ΜΜΕ με στηρίζουν απόλυτα και προβάλλουν κάθε καινούργιο μου βήμα. Όσο για το θέμα της διακριτικότητας που θίγεις , φυσικά δεν μου αρέσει η προβολή και η θυσία της προσωπικής  ζωής  για κανένα όφελος, όσο μεγάλο και να είναι.
-H ενασχόληση σου με τα παιδιά φαίνεται ότι λειτουργεί πολύ καλά και αμφίδρομα μαζί τους. Κατά την γνώμη σου πως μπορούμε να στρέψουμε τα παιδιά στο βιβλίο αυτή την δύσκολη περίοδο του κινητού και του tablet;  
-Είναι μια πολύ πονεμένη ιστορία αυτή των κινητών και των tablet και δυστυχώς ακόμα δεν έχουμε δει τίποτα. Τα αποτελέσματα θα φανούν αργότερα και φοβάμαι πως θα χρειάζονται, μικροί  και  μεγάλοι, θεραπεία αποτοξίνωσης. Ήδη γνωρίζω πως στο Νοσοκομείο Παίδων υπάρχει τμήμα αποτοξίνωσης.
Γι’ αυτό αγαπητοί γονείς  δώστε το παράδειγμα στα παιδιά σας. Να σας βλέπουν με βιβλία στα χέρια. Να τους διαβάζετε από μικρά. Να κυκλοφορούν βιβλία στο σπίτι. Να κάνετε βόλτα στα βιβλιοπωλεία με τα παιδιά σας για να διαλέξουν αυτά μόνα τους τα βιβλία που τους αρέσουν. Να πηγαίνετε μαζί να δανείζεστε βιβλία στις βιβλιοθήκες και για σας και για τα παιδιά σας.
-Βιβλίο και internet.Από την μια το διαδίκτυο προβάλλει την δουλειά σας αλλά από την άλλη – όπως και η TV–δεν μας αφήνει χρόνο για διάβασμα. Μια περίεργη σχέση. Πιστεύεις ότι η σχέση αυτή λειτουργεί υπέρ ή κατά του βιβλίου;
-Το internet βλέπουμε να κερδίζει έδαφος ειδικά στον χώρο των ειδήσεων. Τι θλίψη να κλείνουν εφημερίδες! Το βιβλίο όμως είναι αναντικατάστατο. Εγώ ποτέ δεν μπόρεσα να διαβάσω μυθιστόρημα στο tablet. Μόνο κάποια  μικρά κείμενα . Όντως όμως το διαδίκτυο είναι μια επανάσταση , απίστευτες γνώσεις και πληροφορίες συσσωρευμένες και έτοιμες για διάθεση ανά πάσα στιγμή. Οπότε όπως είναι φυσικό μέσα από το διαδίκτυο   προβάλλεται και  το έργο μας.  
-Η αγορά – και του βιβλίου – περνάει μια δύσκολη περίοδο λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης. Οι σχέσεις εκδοτικών οίκων και συγγραφέων έχουν αλλάξει και προς ποια κατεύθυνση;
-Η αγορά του βιβλίου στην Ελλάδα είχε πάντα πρόβλημα. Είμαστε λόγω γλώσσας μια περιορισμένη αγορά. Και βέβαια έχουμε τα πιο μικρά ποσοστά αναγνωστών.  Με χαρά άκουσα ότι στην Ιταλία κατά την περίοδο της καραντίνας αυξήθηκε η αγορά του βιβλίου. Δεν έχω κάποια παρόμοια πληροφορία για την Ελλάδα την περίοδο εκείνη. Μακάρι να συνέβαινε κι εδώ κάτι τέτοιο. Όπως καταλαβαίνουμε λοιπόν , οι εκδοτικοί οίκοι έχουν δυσκολίες. Συχνά βλέπουμε με θλίψη να κλείνουν. Κι όσοι ακόμα το παλεύουν είναι φυσικό να είναι να πολύ επιλεκτικοί στο τι εκδίδουν και δεν ρισκάρουν όπως παλιά. Τελευταία ακούω πως όλο και πιο πολλοί συγγραφείς  χρηματοδοτούν την έκδοση του βιβλίου τους.    
-Υπάρχουν λογοτέχνες που θαυμάζεις και θα τους πρότεινες να τους διαβάσουμε;
-Είναι πάρα πολλοί αυτοί που θαυμάζω . Διαβάστε οπωσδήποτε  Όργουελ και  Πρίμο Λέβη  και φυσικά τους δικούς μας Μυριβήλη, Ταχτσή,  Ζωγράφου,  Καραγάτση. Παρεμπιπτόντως αυτό το καλοκαίρι βιντεοσκοπήθηκε μια υπέροχη παράσταση λόγου και μουσικής αφιέρωμα στον Καραγάτση για τα 60 χρόνια από τον θάνατο του. Βασισμένη σε μια ιδέα του Βαγγέλη Κολώνα και σκηνοθετημένη από τον ίδιο με συμμετοχή Λαρισαίων ηθοποιών, τραγουδιστών και μουσικών είναι γυρισμένη στον μαγευτικό χώρο της Γεωργικής Σχολής υπό την αιγίδα του Δήμου Λάρισας. Συμμετέχω σε αυτήν την παραγωγή με την ανάγνωση επιστολών του Καραγάτση από τις οποίες φαίνεται ο χαρακτήρας του μεγάλου αυτού δημιουργού.
00000mpety3-Παρατηρώ πως πάντα ανταποκρίνεσται στα καλέσματα του Δήμου .
-Πράγματι όσα χρόνια είμαι στο χώρο της λογοτεχνίας έχω συμμετάσχει αφιλοκερδώς σε πολλές μεγάλες εκδηλώσεις- αφιερώματα του Δήμου. Σταχυολογώ μερικές: Αναλόγιο για τον 20 αιώνα, 100 χρόνια από την κήρυξη του Μεγάλου Πολέμου, Πανσέληνος του Αυγούστου, Αφιερώματα στη Σμύρνη, στον Μπρεχτ, στον Λόρκα, στον Καζαντζάκη, στον Καβάφη, στον Γκάτσο, στον Ρίτσο, στον Καραγάτση και κατά την  περίοδο της καραντίνας ανταποκρίθηκα με χαρά στο κάλεσμα του Δήμου και διάβασα το παραμύθι μου Ο ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ  ΒΙΚΤΩΡ σε βίντεο που ανέβασε στην σελίδα του .   
-Και τώρα τι άλλο να περιμένουμε από την Μπέττυ Μαγρίζου; Έχεις κάτι νέο στα σκαριά;
-Το τελευταίο μου βιβλίο μου, που θα  κυκλοφορήσει σύντομα είναι ένα παραμύθι με τίτλο ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ, που έγραψα για την Τράπεζα Τροφίμων Θεσσαλίας μετά από πρόταση που μου έκανε η πρόεδρος της κ. Φωτεινή Μπλιάτσου και που τα έσοδα του θα είναι για τους σκοπούς της. Η εξάλειψη της πείνας, η αγάπη και ο σεβασμός για τη φύση, η μη κατασπατάληση των πόρων της Γης, ο σεβασμός στην διαφορετικότητα και η αλληλεγγύη είναι τα θέματα που θίγονται σε αυτό το τρυφερό παραμύθι . Με μια υπέροχη εικονογράφηση από την εικαστικό Ιφιγένεια Σδούγκου, μεταφρασμένο και στα αγγλικά φιλοδοξεί να φθάσει σε κάθε παιδική καρδιά. Στην έκδοση του συμμετέχει και η Πινακοθήκη Κατσίγρα καθώς η αντιπρόεδρος κ. Άννυ Ψάρρα διέκρινε σε αυτό τις ίδιες αρχές που είχε φέτος ως θεματική η Διεθνής Ημέρα Μουσείων. Και φυσικά γιατί όχι να ανεβεί και ως παιδική θεατρική παράσταση στη Λάρισα , μια και όλοι οι συντελεστές είναι Λαρισαίοι!  

 Στιγμές βιβλίου

Τα βιβλία