Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024

Κερκυραϊκό Πάσχα: Μια εμπειρία ζωής

ΠΑΣΧΑ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ

Όσοι έχουν βρεθεί στην Κέρκυρα την περίοδο του Πάσχα, έχουν βιώσει εμπειρίες που δύσκολα ζει κανείς στα υπόλοιπα μέρη της Ελλάδας. Το Πάσχα στην Κέρκυρα είναι αληθινή υπερπαραγωγή, τόσο λόγω του κατανυκτικού πνεύματος που κυριαρχεί στο νησί, όσο και εξαιτίας της καλλιτεχνικής ιδιοσυγκρασίας των Κερκυραίων. Αν σε αυτά προσθέσουμε το εκπληκτικό σκηνικό που προσφέρει η παλιά πόλη της Κέρκυρας, τότε αντιλαμβάνεται κανείς την ξεχωριστή σημασία της γιορτής και το ιδιαίτερο χρώμα που παίρνει η πόλη στη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας και της εβδομάδας του Πάσχα. Άνθρωποι από όλη την Ελλάδα αλλά και άλλες χώρες μαζεύονται για ζήσουν αυτή την μοναδική εμπειρία. Στην Κέρκυρα βρεθηκα για άλλη μια χρονιά και ένας από τους μεγαλύτερους θαυμαστές του Κερκυραϊκού Πάσχα. Ο Κώστας Τσομάκος ο οποίος αιχμαλώτισε με τον φακό του, για λογαριασμό των αναγνωστών του must, μοναδικές στιγμές.
PASXAKERKYRA1Από τις πρώτες κιόλας ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, η γνωριμία του επισκέπτη με τις εκκλησίες του νησιού αποδεικνύεται εξαιρετικά κατανυκτική, κυρίως με τη βοήθεια των χορωδιών που ψάλλουν βυζαντινά. Την ιδιαίτερη αυτή αίσθηση θα την έχετε στον Άη Γιάννη, στην Πλακάδα, στην Πλατυτέρα στο Μαντούκι, στους Αγίους Θεοδώρους στη Γαρίτσα, αλλά και στο μοναστήρι της Αγίας Ευφημίας στο Μον Ρεπό. Η εκκλησιαστική μουσική βρίσκει την ιδανική της καλλιτεχνική διάσταση και στη Μητρόπολη, με χαρακτηριστικό της την τετραφωνία, έναν τύπο ψαλμωδίας που ήρθε από την Κρήτη τον 17ο αιώνα.
Την Μεγάλη Εβδομάδα, εκτός από τις καθιερωμένες λειτουργίες, που παρακολουθεί κανείς σε όλες τις εκκλησίες του νησιού, υπάρχουν ξεχωριστές εκδηλώσεις, όπως η μεγάλη συναυλία εκκλησιαστικής μουσικής από τη Δημοτική Χορωδία και η ακολουθία των Δώδεκα Ευαγγελίων στην καθολική Μητρόπολη Duomo στην Πλατεία Δημαρχείου, στη διάρκεια της οποίας 12 κεριά σβήνουν ένα-ένα, με το τέλος του κάθε ευαγγελίου.

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι μια ιδιαίτερη μέρα για την Χριστιανοσύνη. Συγκεκριμένα στην παράδοση της Κέρκυρας έχει μεγάλη βαρύτητα. Οι εκκλησίες της Κέρκυρας ξεκινούν από το μεσημέρι στις 14:00 τις περιφορές των επιταφίων και τελειώνουν αργά το βράδυ. Φιλαρμονικές συνοδεύουν τους περισσότερους επιταφίους παίζοντας πένθιμα εμβατήρια, το Adagio και το Amleto. Οι δρόμοι της πόλης πλημμυρίζουν με κόσμο που παρακολουθεί με κατάνυξη.

Το Μεγάλο Σάββατο, η διάθεση είναι από το πρωί πολύ διαφορετική. Το έναυσμα για το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης δίνει νωρίς το πρωί το έθιμο της αναπαράστασης του σεισμού, που πραγματοποιείται στην Παναγία των Ξένων, έτσι όπως περιγράφεται στο Ευαγγέλιο. Στις 9 είναι η ώρα του Πολιούχου Άγιου Σπυρίδωνα. Η εικόνα του Αγίου περιφέρεται στην πόλη, μαζί με τον επιτάφιό της εκκλησίας, σε ανάμνηση της σωτηρίας του νησιού από το λοιμό, το 1550. Και όλα αυτά πάντοτε με τη συνοδεία των φιλαρμονικών.

Φυσικά, όλοι, ντόπιοι και επισκέπτες, περιμένουν πως και πως την πρώτη Ανάσταση στις 11 το πρωί, που συνοδεύεται από το εξίσου πασίγνωστο έθιμο του σπασίματος των κανατιών. Τα κανάτια ή μπότηδες όπως λέγονται στην Κέρκυρα τα κανάτια με δύο χερούλια, πέφτουν από τα στολισμένα μπαλκόνια των παλιών κτιρίων της πόλης, γεμάτα νερό, με σκοπό να κάνουν τον μεγαλύτερο δυνατό θόρυβο. Φυσικά, οι Κερκυραίοι συναγωνίζονται από καιρό για το ποιος θα φτιάξει το μεγαλύτερο κανάτι, το σπάσιμο του οποίου θα κάνει τη μεγαλύτερη φασαρία, προκαλώντας κύματα ενθουσιασμού στους θεατές. Το έθιμο αυτό μας πηγαίνει πίσω στα χρόνια των Ενετών, που την Πρωτοχρονιά συνήθιζαν να πετούν από το παράθυρο παλιά πράγματα, ευχόμενοι η νέα χρονιά να τους φέρει καινούργια.