Kείμενο: Φώτης Βακιρτζηδέλης  Φωτογραφίες: Κώστα Τσομάκος

Για άλλη μια φορά ο Τύρναβος ζει έντονα στους ρυθμούς του καρναβαλιού
Ενός καρναβαλιού που οι ρίζες του χάνονται στο πέρασμα των χρόνων. Τα πρώτα στοιχεία εμφανίζονται στα τέλη του 19ου αιώνα με την ίδρυση του Πολιτιστικού και Αθλητικού Συλλόγου "Ανάπλασις" το 1898. Από τις αρχές του 20ου αιώνα εμφανίζονται οι πρώτες φωτογραφίες από τις καρναβαλικές εκδηλώσεις και οι λίγες που έχουν διασωθεί αποτελούν ιστορικό και πολιτιστικό κεφάλαιο για τον τόπο. 

Ένα από τα έθιμα που έδωσαν μεγάλη φήμη στο Τυρναβίτικο Καρναβάλι  είναι το έθιμο του "Μπουρανί", την ημέρα της Καθαρής Δευτέρας. Η κραιπάλη, η αθυροστομία και το βασικό σύμβολο που είναι ο φαλλός   είναι τα κύρια  στοιχεία των εκδηλώσεων ευθυμίας, την ημέρα αυτή.  Αν αποφασίσετε να επισκεφτείτε τον Τύρναβο την ημέρα της Καθαρής Δευτέρας, μην σοκαρισθείτε  από τα "πειράγματα". Είναι το έθιμο τέτοιο και όλα επιτρέπονται εκείνη την ημέρα.
Στο πέρασμα των χρόνων πολλές φορές το Τυρναβίτικο καρναβάλι κυνηγήθηκε από διάφορες κυβερνήσεις  που θεωρούσαν ότι έβλαπτε τα χρηστά ήθη της εποχής. Έτσι κι’ αλλιώς η ηθικολογία πάντα περίσσευε στην πολιτική ζωή του τόπου, η ηθική παρουσίαζε έλλειμμα. Παρ’ όλα αυτά όμως οι απαγορεύσεις των εκδηλώσεων δεν πτοούσαν τους Τυρναβίτες, που το γιόρταζαν ακόμα και κρυφά. Ήταν ένα  αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής παράδοσης του τόπου. Στα τέλη της δεκαετίας του ‘50, στο Τυρναβίτικο Καρναβάλι ενσωματώθηκε ένα νέο στοιχείο, τα πεζοπόρα τμήματα καρναβαλιστών. Όμως, η δικτατορία το απαγορεύει για άλλη μια φορά. Από το 1980 αρχίζει και πάλι η αναβίωση του εθίμου. Η εξέλιξη του τα τελευταία χρόνια έκανε το Τυρναβίτικο Καρναβάλι να θεωρείται μια εκδήλωση Πανελλήνιας Εμβέλειας. Οι καρναβαλικές εκδηλώσεις διαρκούν περίπου ένα μήνα με διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις και όπως είναι φυσικό όλα αυτά πλαισιώνονται από άφθονη μουσική και χορό.
Φέτος και ενώ  πολιτικές εξελίξεις τρέχουν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς το ίδιο συμβαίνει και στο αμαξοστάσιο του Δήμου Τυρνάβου. Εκεί που κάθε χρόνο ο “πρωτομάστορας” του καρναβαλιού, ο λαϊκός δημιουργός Τέλης Μπλάντας, με μεράκι αλλά και μαεστρία κατασκευάζει τα άρματα που θα παρελάσουν την Κυριακή της αποκριάς.
Τον συναντήσαμε και μέσα στην φρενίτιδα της δουλειάς του δέχθηκε να πει λίγα λόγια για τους αναγνώστες του must.
-Τέλη πόσο δύσκολο είναι να φτιάξεις αυτές τις κατασκευές;
Η τεχνική στο καρναβάλι έχει μια ιδιαιτερότητα. Δεν μπορείς να φτιάξεις εύκολα μια προτομή με σίδερο γιατί είναι κενό. Πρέπει να μελετήσεις πολύ καλά πως θα συνθέσεις ένα πρόσωπο. Πως θα κολλήσει το σίδερο για να βγει σωστά η μύτη ή τα αυτιά. Γι’ αυτό χρησιμοποιώ μινιατούρες από πηλό.
-Μπορείς να μας πεις πως ακριβώς φτιάχνεται ένα θέμα από την αρχή μέχρι την υλοποίηση του;
Υπάρχει μια λογική σειρά. Πρώτα έρχεται η ιδέα. Συνήθως είναι δική μου ιδέα αλλά πολλές φορές  βοηθούν με ωραίες ιδέες και οι παρέες και οι φίλοι Τυρναβίτες.
Στην συνέχεια φτιάχνεται μια μινιατούρα του θέματος με πηλό και μετά με τις οδηγίες μου ο σιδεράς φτιάχνει το ομοίωμα από το κεφάλι μέχρι τα πόδια. Στην συνέχεια ο σιδερένιος σκελετός τυλίγεται με συρμάτινη σίτα και αυτή καλύπτεται από εφημερίδες που στερεώνονται με αλευρόκολλα. Αυτό καλύπτεται από άλλα δυο στρώματα με λευκό χαρτί  
Μετά μπαίνει χρυσόχαρτο το οποίο βάφεται με λαδομπογιά και δίνει την τελική μορφή
Τα χέρια ή τα κεφάλια όταν είναι σε μικρή διάσταση φτιάχνονται από φελιζόλ. Έτσι μπορούμε να φτιάξουμε άρματα 5 ή 6 ή 8 μέτρα. Έχει γίνει άρμα μέχρι και 12 μέτρα μήκος.
-Δηλαδή χρειάζονται και γνώσεις και ταλέντο.
Σίγουρα χρειάζεται κάποιο ταλέντο. Εγώ ασχολούμαι ερασιτεχνικά με ζωγραφική μάλιστα έκανα και μια έκθεση το 2008. Αλλά κυρίως είναι ότι αγαπάω αυτό που κάνω, δουλεύω σκληρά και βγαίνει το αποτέλεσμα που απολαμβάνει ο κόσμος.
-Πόσα άρματα φτιάχνονται τώρα;
Φέτος γίνονται μόνο 10 άρματα γι’ αυτό είναι ιδιαίτερα προσεγμένα. Δεν υπάρχει η πίεση που υπήρχε άλλες χρονιές. Άλλες χρονιές ήταν 20-25 άρματα αλλά μειώθηκαν λόγω της οικονομικής κρίσης. Για να ετοιμαστούν τα 10 άρματα απαιτείται δουλειά 25 ημερών από το πρωί μέχρι το βράδι.
-Και όλα αυτά τα κάνεις μόνος σου;
Σίγουρα όχι. Σημαντικό ρόλο παίζουν οι συνεργάτες μου που είναι ο σιδηρουργός Στράτος Καραγιάννης, ο Γιώργος Κιτσούλης απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών Φλώρινας και σήμερα καθηγητής Καλλιτεχνικών, ο Ζήσης Τρίγκας  και πέντε ακόμη άτομα που βοηθούν επικουρικά.
-Φέτος ποιο θα είναι το κύριο θέμα του καρναβαλιού;
Το φετινό κύριο θέμα είναι ένας πολιτικός, ο κύριος ΘΑ, με μύτη σαν του Πινόκιο.  Επίσης μια από τις κατασκευές είναι ομοίωμα του σημερινού Δημάρχου Σαρχώση αλλά έχω κάνει και όλους τους προηγούμενους δημάρχους.

Τελικά η δουλειά του Τέλη Μπλάντα και των συνεργατών του είναι σκληρή και επίπονη και μάλιστα κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες, όπως τη φετινή χρονιά.
Την σκληρή αυτή δουλειά, από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το βράδι,  κατέγραψε ο φακός του Κώστα Τσομάκου ο οποίος επισκέφθηκε πολλές φορές τον χώρο που κατασκευάζονται τα άρματα και συγκέντρωσε φωτογραφικό υλικό από όλη την πορεία της. Δείτε 40 φωτογραφικά στιγμιότυπα από την προετοιμασία των αρμάτων που θα θαυμάσετε και θα χειροκροτήσετε (όσοι πάτε) την Κυριακή της Αποκριάς στον Τύρναβο.